کدام کشورها به شما فرصت تحصیل رایگان در دانشگاههای برتر جهان را میدهند؟ اگر قصد مهاجرت تحصیلی داشته باشید، احتمالا در لیست بهترین کشورهای دنیا برای ایرانیان، نام آلمان و فرانسه را دیدهاید. در واقع این دو کشور اروپایی پیشرفته، بهترین شرایط را برای ادامه تحصیل ایرانیان دارند. اما کدام یک از این دو کشور، مقصد مناسبتری برای شماست؟ اگر قصد مهاجرت به آلمان یا فرانسه را دارید ابتدا باید به مقایسه شرایط مهاجرت به آلمان و فرانسه بپردازیو سپس تصمیم بگیرید کدام مقصد برای شما بهتر است. با ادامه این مقاله همراه باشید تا با توجه به فاکتورهای مهمی مانند هزینه و شرایط زندگی، به بررسی و مقایسه تحصیل در فرانسه و آلمان بپردازیم.
مقایسه تحصیل در فرانسه و آلمان
آلمان و فرانسه به عنوان دو قطب علمی و فرهنگی اروپا، سالانه میزبان تعداد زیادی دانشجوی بینالمللی هستند؛ دلایل بسیار زیادی هم برای انتخاب این دو کشور وجود دارد. دانشگاههای آلمان و فرانسه، در بسیاری از رشتهها در سطح جهانی شناخته شدهاند. از همه مهمتر بازار کار قوی و متنوع این دو کشور به ویژه در حوزههای مهندسی، فناوری اطلاعات، مد و فشن، فرصتهای شغلی ایدهآلی را برای فارغالتحصیلان فراهم میکند.
اما چگونه میتوان بین این دو کشور پرطرفدار یکی را انتخاب کرد؟ برای مقایسه تحصیل در فرانسه و آلمان، باید فاکتورها و المان های مختلفی را در نظر گرفت و نمیتوان برای همه افراد یک جواب مشخص داد. بررسی این فاکتورها مشخص میکند که هدف شما از تحصیل چیست و کدام کشور برایتان مناسبتر است!
ویژگیها | آلمان | فرانسه |
زبان | آلمانی | فرانسوی |
هزینه تحصیل | اغلب رایگان | معمولاً شهریه بالایی دارد |
هزینه زندگی | به طور متوسط کمتر | به طور متوسط بالاتر |
فرهنگ | سازمانیافته، دقیق، فردگرا | هنری، عاشقانه، جمعگرا |
رشتههای قوی | مهندسی، علوم طبیعی، اقتصاد | هنر، ادبیات، علوم انسانی، مد |
بازار کار | مهندسی، فناوری اطلاعات، خودرو | لوکس، مد، گردشگری |
1) مقایسه دانشگاههای آلمان و فرانسه
دانشگاههای آلمان به طور مداوم در رتبهبندیهای جهانی، جایگاه برتر را به خود اختصاص دادهاند. کیفیت بالای آموزش، پژوهشهای نوآورانه و امکانات تحقیقاتی مدرن از جمله دلایلی هستند که آلمان را به یک مقصد جذاب برای دانشجویان تبدیل کرده است. در مقابل، دانشگاههای فرانسه نیز با سابقهای طولانی در آموزش عالی، به ویژه در رشتههای هنری، انسانی و علوم اجتماعی، شهرت جهانی دارند.
هزینه تحصیل
از نظر هزینه، تحصیل در اکثر دانشگاههای دولتی آلمان رایگان و هزینه زندگی نیز نسبت به سایر کشورهای اروپایی مناسبتر است. نکته قابل توجه در مورد آلمان این است که تحصیل در اکثر دانشگاههای دولتی این کشور برای همه دانشجویان، حتی دانشجویان بینالمللی، کاملاً رایگان است.
در فرانسه، شهریه دانشگاههای دولتی برای دانشجویان بینالمللی نسبتاً بالاست و هزینه زندگی در شهرهای بزرگ مانند پاریس میتواند بسیار بالا باشد. شهریه دانشگاههای دولتی فرانسه برای دانشجویان بینالمللی سالانه بین 2700 تا 3700 یورو متغیر است. هزینه تحصیل در دانشگاههای خصوصی فرانسه نیز بسیار بالاتر بوده و میتواند تا 20000 یورو در سال نیز برسد.
نرخ پذیرش
علاوه بر هزینههای تحصیل، نرخ پذیرش نیز یکی دیگر از عوامل مهمی است که در انتخاب مقصد تحصیلی باید مد نظر قرار گیرد. در فرانسه، نرخ پذیرش مشخص و ثابتی برای همه دانشگاهها و رشتهها وجود ندارد. فرآیند پذیرش در دانشگاههای فرانسه به عوامل مختلفی مانند رشته تحصیلی، دانشگاه مورد نظر و تعداد متقاضیان بستگی دارد. این عدم شفافیت در برخی موارد میتواند برای دانشجویان بینالمللی چالشبرانگیز باشد.
بر خلاف فرانسه، در آلمان نرخ پذیرش به طور متوسط حدود 30 درصد است. این بدان معناست که رقابت برای ورود به دانشگاههای دولتی آلمان به ویژه در رشتههای پرطرفدار، بسیار بالا است. برای افزایش شانس پذیرش، داشتن نمرات عالی و رزومه قوی امری ضروری است. با این حال، دانشگاههای خصوصی آلمان معمولاً نرخ پذیرش بالاتری دارند، اما هزینه تحصیل در آنها نیز بیشتر است.
زبان تدریس
زبان، یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب مقصد تحصیلی است. بسیاری از دانشگاههای آلمان برنامههای تحصیلی به زبان انگلیسی ارائه میدهند، اما تسلط به زبان آلمانی برای ورود به برخی رشتهها و یافتن شغل بهتر ضروری است. در فرانسه، زبان تدریس در اکثر دانشگاهها فرانسوی است. بنابراین، تسلط به زبان فرانسه برای تحصیل و زندگی در این کشور امری ضروری محسوب میشود.
تعدادی از بهترین دانشگاههای هر دو کشور عبارتند از:
دانشگاههای آلمان | دانشگاههای فرانسه |
دانشگاه بن | دانشگاه PSL فرانسه |
دانشگاه فنی مونیخ | دانشگاه سوربن پاریس |
دانشگاه توبینگن | دانشگاه پاریس ساکلی |
دانشگاه آزاد برلین | دانشگاه اکول پلیتکنیک |
دانشگاه فرایبورگ | دانشگاه نرمال عالی لیون |
دانشگاه فنی آخن | دانشگاه پاریس |
دانشگاه شاریته برلین | انستیتو علم و فناوری پاریس |
دانشگاه هایدلبرگ | دانشگاه ساینس پو پاریس |
2) مقایسه هزینههای زندگی دانشجویی

هزینههای زندگی که بخش اعظم مخارج دانشجویان را تشکیل میدهند، در فرانسه و آلمان تفاوتهای بسیار زیادی با یکدیگر دارند. این هزینهها شامل خرجیهای روزانه مانند خرید مواد غذایی، اجاره آپارتمان یا اتاق، قبوض آب و برق و گاز، استفاده از وسایل نقلیه عمومی و… میشوند. برای درک بهتر هزینههای زندگی دانشجویی در دو کشور آلمان و فرانسه، توجهتان را به جدول زیر جلب میکنیم:
خرجیهای ماهانه | هزینهها در آلمان (یورو) | هزینهها در فرانسه (یورو) |
اجاره سوئیت | 600 تا 800 | 500 تا 900 |
مواد غذایی | 50 تا 160 | 150 تا 200 |
قبضها | 200 تا 300 | 75 تا 100 |
حمل و نقل | 35 تا 80 | 30 تا 80 |
تفریحات و گردش | 10 تا 30 | 80 |
اگر هزینه زندگی یکی از عوامل مهم در انتخاب مقصد تحصیلی شماست، آلمان گزینه مقرونبهصرفهتری نسبت به فرانسه خواهد بود. البته، این به معنای پایینتر بودن کیفیت زندگی در آلمان نیست؛ هر دو کشور دارای امکانات و خدمات متنوعی برای دانشجویان هستند، اما سبک زندگی فردی و نوع انتخابهای او (مانند نوع مسکن، نوع غذا و میزان تفریح) تأثیر زیادی بر هزینههای زندگی دارد.
هزینه زندگی در آلمان به طور متوسط بین 800 تا 1200 یورو در ماه است و شامل تمام هزینههای زندگی میشود. در حالیکه هزینههای ماهانه در فرانسه بدون احتساب اجاره بها، معمولاً بین 800 تا 900 یورو است و اجاره بها نیز میتواند به طور قابل توجهی به این هزینهها اضافه کند.
3) مقایسه بازار کار دانشجویان در آلمان و فرانسه
هر دو کشور به دانشجویان اجازه میدهند تا در حین تحصیل کار کرده و هزینههای زندگی خود را تامین کنند. البته فرانسه به دانشجویان اجازه کار تا 964 ساعت در سال را میدهد، در حالی که آلمان محدودیت 120 روز کامل یا 240 نیم روز در سال را تعیین کرده است. پس در هر دو کشور، دانشجویان میتوانند به صورت تماموقت یا پارهوقت مشغول به کار شوند.
در فرانسه تسلط به زبان فرانسوی (علاوه بر انگلیسی) بسیار مهم است. اما در کشور آلمان، در حالی که تسلط به زبان آلمانی همچنان یک مزیت بزرگ محسوب میشود، اما در برخی شهرهای بزرگتر مانند برلین، مونیخ و فرانکفورت، نیاز به تسلط کامل به زبان آلمانی کمتر شده است.
از لحاظ مدت زمان اقامت پس از فارغالتحصیلی باید در نظر باشید که دانشجویان میتوانند تا یک سال پس از فارغالتحصیلی در فرانسه بمانند و به دنبال کار بگردند. اما خوشبختانه در آلمان این مدت به 18 ماه افزایش یافته است.
4) شرایط اقامت پس از تحصیل در فرانسه و آلمان
پس از اتمام تحصیلات، بسیاری از دانشجویان مایل به ادامه زندگی و کار در کشور مقصد هستند. فرانسه و آلمان، هر یک شرایط خاص خود را برای اقامت پس از تحصیل ارائه میدهند. به طور کلی دانشجویانی که در کشورهای خارجی مانند آلمان و فرانسه در حال تحصیل هستند، به دو دسته دانشجویان اروپایی و غیراروپایی تقسیم میشوند.
دانشجویان اتحادیه اروپا (منطقه اقتصادی اروپا یا سوئیس) پس از فارغالتحصیلی در فرانسه، میتوانند بدون محدودیت زمانی در این کشور بمانند و به دنبال کار بگردند. اما برای دانشجویان غیر اروپایی، یافتن کار و اقامت طولانیمدت در فرانسه نیازمند داشتن یک پیشنهاد کاری معتبر از شرکتهای فرانسه با حقوق مشخص است. این حقوق باید حداقل یکونیم برابر حداقل دستمزد فرانسه باشد.
در آلمان نیز دانشجویان اتحادیه اروپا پس از فارغالتحصیلی به مجوز کار نیاز ندارند و میتوانند به راحتی مشغول به کار شوند. در حالی که دانشجویان غیر اروپایی پس از فارغالتحصیلی، 18 ماه فرصت دارند تا شغلی مرتبط یا غیر مرتبط با رشته تحصیلی خود پیدا کنند. در طول این مدت، آنها میتوانند بدون محدودیت زمانی مشغول به کار شوند.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که شرایط اقامت پس از تحصیل در این دو کشور، تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند.
5) مزایا و معایب تحصیل در فرانسه و آلمان
اگر شما هم از خودتان میپرسید که در نهایت تحصیل در کدام کشور مزایای بیشتری دارد؛ باید بگوییم که این کشورها در کنار تمام مزایایی که دارند، دارای معایبی نیز هستند و باید به آنها توجه کنید.
در جدول زیر مزایا و معایب تحصیل در کشور فرانسه را میبینید:
مزایا |
معایب |
داشتن دانشگاههای تراز اول |
هزینههای نسبتا بالا مخصوصا در پاریس |
اقامت پس از تحصیل |
تسلط به زبان فرانسوی برای کار کردن |
مکانهای دیدنی و بسیار زیبا |
دانشگاههای خصوصی گرانقیمت |
بیمههای درمانی عالی |
محدودیت سنی |
حمل و نقل کم هزینه |
آمار بیکاری به نسبت بالا |
داشتن زبان رسمی (بعد از انگلیسی) |
دشواری زبان فرانسوی |
برخورد محترمانه مردم و دولت |
لزوم پرداخت مالیات |
امکان تحصیل به زبان انگلیسی |
آزمونهای ورودی بسیار دشوار |
تاکید بر پژوهش و توسعه |
تمدید ویزای به شدت سخت |
امکانات رفاهی و تفریحی خوب |
مالیاتهای بالا |
برای بررسی مزایا و معایب تحصیل در آلمان نیز توجهتان را به جدول زیر جلب میکنیم:
مزایا |
معایب |
تحصیل رایگان |
محدودیت در سن پذیرش دانشجو |
بورسیههای تحصیلی |
آب و هوای بسیار سرد |
امکان تحصیل به زبان انگلیسی |
نظام اداری به شدت قانونمدار |
کسب تجارب علمی دستاول |
خدمات پزشکی گرانقیمت |
هزینههای مناسب دانشجویی |
لزوم تسلط به زبان آلمانی برای کار کردن |
پشتیبانی خوب از دانشجویان بینالملل |
طولانی بودن دریافت ویزای تحصیلی آلمان |
بهرهمندی از خدمات آموزشی برتر |
دشواری زبان آلمانی |
تحصیل در دانشگاههای سطح یک جهان | امکانات محدود دانشگاههای دولتی |
رشتههای تحصیلی متنوع | کلیشههای مراحل اداری |
امکان دریافت کار پارهوقت دانشجویی | مراحل متعدد ثبتنامها |
به طور کلی، هر دو کشور فرانسه و آلمان فرصتهای خوبی را برای اقامت و کار پس از تحصیل به دانشجویان بینالمللی ارائه میدهند. با این حال، شرایط و مزایای هر یک از این کشورها متفاوت است. آلمان به دانشجویان غیر اروپایی فرصت بیشتری برای جستجوی کار میدهد و روند مهاجرت کاری در این کشور نسبتاً سادهتر است.
از سوی دیگر، فرانسه به دانشجویان اروپایی آزادی عمل بیشتری میدهد و برای دانشجویان غیر اروپایی، داشتن یک پیشنهاد کاری با حقوق مشخص الزامی است. انتخاب بین این دو کشور به عوامل مختلفی مانند رشته تحصیلی، مهارتها، اهداف شغلی و ترجیحات شخصی بستگی دارد.
اگر به دنبال انعطافپذیری بیشتر در جستجوی کار هستید و به زبان آلمانی تسلط دارید، آلمان گزینه مناسبیست. اما اگر به دنبال یک محیط کاری با زبان فرانسوی و فرصتهای شغلی در حوزههای خاص هستید، فرانسه میتواند انتخاب بهتری باشد.
سوالات متداول: