آیا سن شما می‌تواند مانعی برای تحصیل در یکی از بهترین دانشگاه‌های جهان باشد؟ این سوالی است که بسیاری از دانشجویان، به خصوص آن‌هایی که چند سالی از دوران تحصیلشان گذشته، و به دنبال مهاجرت تحصیلی به فرانسه هستند، با آن مواجه می‌شوند. با توجه به تحقیقات اخیر، سن متوسط دانشجویان بین‌المللی در فرانسه در حال افزایش است و این نشان می‌دهد که فرصت‌های تحصیلی برای افراد در هر سنی وجود دارد.
در این مقاله، به بررسی دقیق شرایط سنی تحصیل در فرانسه خواهیم پرداخت و به شما نشان می‌دهیم که چگونه می‌توانید با وجود هر سنی، به رویای تحصیل در این کشور دست پیدا کنید. همچنین، به سوالاتی مانند شرایط اخذ ویزا، بورسیه‌های تحصیلی و چگونگی تطبیق با محیط دانشگاهی جدید پاسخ می‌دهیم.
سیستم تحصیلی در فرانسه به چه صورت است؟
سیستم آموزشی فرانسه به سه مرحله اصلی زیر تقسیم می‌شود:
- دوره ابتدایی یا Primary Education
- آموزش متوسطه یا Secondary Education
- آموزش عالی یا Higher Education
مرحله ابتدایی شامل پنج سال تحصیل است و دانش‌آموزان شش تا یازده ساله در این مرحله با مهارت‌های پایه تحصیلی آشنا می‌شوند؛ در واقع سن آغاز تحصیل در فرانسه است. پس از آن، دانش‌آموزان وارد مرحله متوسطه می‌شوند که به دو دوره college و lychee تقسیم می‌شود. در پایان دوره lychee، دانش‌آموزان با گذراندن آزمون baccalaureate مدرک دیپلم می‌گیرند.
پس از اخذ مدرک baccalaureate، دانش‌آموزان می‌توانند به تحصیلات عالی یا دانشگاهی بپردازند. تحصیلات عالی در فرانسه به سه دسته اصلی دانشگاه‌ها، Grandees colas و مدارس تخصصی تقسیم می‌شوند.
دانشگاه‌ها مؤسسات دولتی هستند که طیف گسترده‌ای از رشته‌ها را با مدرک license ،master و doctorate اعطا می‌کنند. موسسات Grandees colas انتخابی هستند که دوره‌های تخصصی را در رشته‌هایی مانند تجارت، مهندسی و مدیریت برگزار می‌کنند. مدارس تخصصی نیز بر روی آموزش‌های حرفه‌ای در زمینه‌های خاص مانند هنر، معماری و گردشگری تمرکز دارند.
چارچوب LMD که شامل سه سطح license ،master و doctorate است، ساختار اصلی تحصیلات عالی در فرانسه را تشکیل می‌دهد. این چارچوب با هدف هماهنگی با سیستم آموزشی کشورهای اروپایی ایجاد شده است. همچنین، لازم به ذکر است که معادل‌سازی مدارک تحصیلی بین فرانسه و سایر کشورها، به ویژه ایالات متحده، بر اساس هر مورد به صورت جداگانه انجام می‌شود و ممکن است متفاوت باشد.
شرایط سنی تحصیل در فرانسه (مقاطع ابتدایی تا دانشگاه)
در فرانسه، هیچ محدودیت سنی برای افرادی که علاقه‌مند به ادامه تحصیل در دانشگاه هستند، وجود ندارد و حتی دانش‌آموزان زیر 18 سال، می‌توانند با رضایت والدین و تأیید نهادهای آموزشی، مجوز دریافت کنند.
در واقع سیستم آموزشی فرانسه بر ارتقای تحصیلی و توانایی‌های تفکر انتقادی، تاکید زیادی دارد. بنابراین دانشجویانی که مایل به ادامه تحصیل در فرانسه هستند، باید معیارهای خاصی را بر اساس سطح تحصیلات و مهارت زبان خود داشته باشند.
تجربه نشان داده که اگرچه قوانین سختگیرانه‌ای برای تحصیل در فرانسه وجود ندارد، اما گاهی سنین 23 تا 27 سال برای مقاطع کارشناسی و ارشد، شانس بیشتری در دریافت ویزا دارند.
مدارک مورد نیاز برای پذیرش تحصیلی در فرانسه
مدارک اصلی و مورد نیاز برای دریافت ویزای تحصیلی فرانسه عبارتند از:
- فرم درخواست ویزای تحصیلی تکمیل شده: این فرم را می‌توانید از سفارت یا کنسولگری فرانسه در کشور خود دریافت یا به صورت آنلاین پر کنید.
- پاسپورت معتبر: پاسپورت شما باید حداقل سه ماه پس از پایان دوره اعتبار داشته باشد.
- یک قطعه عکس: عکس باید مطابق با استانداردهای مشخص شده باشد.
- مدارک تحصیلی قبلی: تمامی مدارک تحصیلی خود، از جمله ریز نمرات، گواهی فارغ‌التحصیلی و ترجمه رسمی آنها به زبان فرانسه یا انگلیسی را ارائه دهید.
- فرم OFII: این فرم مربوط به امور پزشکی است و باید تکمیل شود.
- گواهی رسمی پذیرش از دانشگاه یا موسسه آموزشی در فرانسه: این مدرک نشان می‌دهد که شما در یک دانشگاه یا موسسه آموزشی معتبر در فرانسه پذیرفته شده‌اید.
- اثبات مسکن مناسب: می‌توانید اجاره نامه، قرارداد خوابگاه یا نامه‌ای از طرف میزبان خود را ارائه دهید که نشان دهد شما مکانی برای سکونت در فرانسه دارید.
- اثبات تمکن مالی: باید نشان دهید که توانایی تأمین هزینه‌های زندگی خود در فرانسه را دارید. این مدرک می‌تواند به صورت صورت حساب بانکی، گواهی بورسیه تحصیلی یا نامه حمایت مالی از اسپانسر شما باشد. حداقل مبلغ مورد نیاز معمولاً 615 یورو در ماه است.
- بلیط بازگشت یا رزرو آن: این مدرک نشان می‌دهد که شما قصد دارید پس از پایان تحصیل به کشور خود بازگردید.
- اثبات مهارت زبان فرانسه: اگر زبان آموزش در دانشگاه شما فرانسوی باشد، باید مدرک زبان فرانسه (مانند DELF یا TCF) ارائه دهید.
- بیمه درمانی: باید بیمه‌ای با پوشش حداقل 30,000 یورو برای مدت اقامت خود در فرانسه تهیه کنید.
حداقل معدل و الزامات تحصیلی فرانسه
تعیین حداقل معدل مورد نیاز در فرانسه، به عواملی مانند دانشگاه، مقطع تحصیلی، سوابق و رشته بستگی دارد. به طور کلی حداقل معدل لازم (از 20 نمره) در مقاطع مختلف به صورت زیر است:
- کارشناسی: حداقل معدل 14 یا 15 (از ۲۰) برای اکثر دانشگاه‌ها و رشته‌ها
- کارشناسی ارشد: حداقل معدل 15 یا 16 (از ۲۰) برای اکثر دانشگاه‌ها و رشته‌ها
- دکتری: حداقل معدل 16 یا 17 (از ۲۰) برای اکثر دانشگاه‌ها و رشته‌ها
البته فراموش نکنید که برای رشته‌هایی مانند پزشکی و پیراپزشکی، رقابت بسیار شدیدتر و شرط معدل نیز حساس‌تر است.
مدرک زبان و اهمیت آن در تحصیل
برای تحصیل در فرانسه، تسلط به زبان فرانسه یا انگلیسی الزامی و اجباری است. دانشگاه‌های فرانسوی به منظور اطمینان از توانایی دانشجویان در پیگیری مطالعات خود، مدارک زبان معتبر را به عنوان یکی از شرایط پذیرش در نظر می‌گیرند.
اهمیت داشتن تسلط به زبان برای دانشگاه‌ها کامل طبیعی است؛ داشتن مدرک زبان معتبر نشان می‌دهد که دانشجو توانایی درک مطالب درسی و شرکت فعال در کلاس‌ها را دارد. همچنین داشتن مهارت‌های زبانی قوی به دانشجو کمک می‌کند تا با اساتید و همکلاسی‌های خود به راحتی ارتباط برقرار کند و از فرصت‌های یادگیری گروهی بهره‌مند شود.
مدارک زبان مورد پذیرش در دانشگاه‌های فرانسه به صورت جدول زیر هستند:
| نوع تحصیل | مدارک زبان مورد پذیرش | توضیحات |
| به زبان فرانسوی | DELF (Diploma etudes en Langue Françoise) و DALF (Diploma Approfondi de Langue Françoise) | ارزیابی سطح A1 تا C2، معمولاً سطح B2 یا C1 برای پذیرش مورد نیاز است. |
| TCF (Test de Connaissance du François) | ارزیابی سطوح A1 تا C2 توسط برخی دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شود. | |
| TEF (Test devaluation de Francis) | ارزیابی سطوح A1 تا C2 توسط برخی دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شود. | |
| به زبان انگلیسی | IELTS (International English Language Testing System) | آزمون استاندارد برای ارزیابی مهارت‌های زبان انگلیسی |
| TOEFL (Test of English as a Foreign Language) | آزمون استاندارد برای ارزیابی مهارت‌های زبان انگلیسی | |
| PTE (Pearson Test of English) | آزمون برای ارزیابی مهارت‌های زبان انگلیسی | |
| بدون مدرک زبان (در موارد خاص) |
– | گذراندن دوره‌های زبان فرانسه، داشتن مدرک تحصیلی قبلی از دانشگاه انگلیسی یا فرانسوی زبان، یا متولد یکی از کشورهای انگلیسی یا فرانسوی زبان بودن. |
توضیحات تکمیلی جدول:
- سطوح زبان: سطوح A1 تا C2 نشان‌دهنده سطوح مختلف تسلط به زبان هستند. سطح A1 ابتدایی‌ترین سطح و سطح C2 بالاترین سطح است.
- مدارک زبان: هر یک از مدارک زبان ذکر شده، مهارت‌های مختلف زبان را ارزیابی می‌کند. برای مثال، DELF و DALF بر روی مهارت‌های شنیداری، گفتاری، خواندن و نوشتن تمرکز دارند.
- انتخاب مدرک: انتخاب مدرک زبان بستگی به دانشگاه مورد نظر و همچنین ترجیح شخصی شما دارد. برخی از دانشگاه‌ها ممکن است فقط یک نوع مدرک را بپذیرند.
تحصیل رایگان و کم هزینه در دانشگاه های دولتی فرانسه
تحصیل در مدارس دولتی فرانسه برای همه افراد مقیم این کشور، فارغ از ملیت، رایگان است. این موضوع شامل مقاطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه می‌شود. البته، تسلط به زبان فرانسه برای تحصیل در این مدارس الزامی است.
برای دانشجویان بین‌المللی که قصد تحصیل در دانشگاه‌های دولتی فرانسه را دارند، شرایط کمی متفاوت است و باید از بورسیه‌های تحصیلی فرانسه استفاده کنند. در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، تحصیل در دانشگاه‌های دولتی فرانسه به طور کلی رایگان است. با این حال، داشتن مدرک زبان فرانسه در سطح B2 و معدل بالای 14 از شرایط اصلی پذیرش است. همچنین، برخی از رشته‌ها ممکن است آزمون ورودی داشته باشند.
اما برای دانشجویانی که می‌خواهند به زبان انگلیسی تحصیل کنند یا در دانشگاه‌های خصوصی ثبت‌نام کنند، هزینه‌ها متفاوت خواهد بود. دانشگاه‌های خصوصی معمولاً شهریه‌های بالاتری دارند و برخی از برنامه‌های تحصیلی به زبان انگلیسی نیز هزینه‌هایی را در بر می‌گیرند.
در کل، تحصیل در فرانسه به خصوص در دانشگاه‌های دولتی می‌تواند گزینه‌ای بسیار مقرون به صرفه برای دانشجویان بین‌المللی باشد. البته، هزینه‌های زندگی در فرانسه همچون اجاره مسکن، غذا و حمل و نقل باید در نظر گرفته شود.
| مقطع تحصیلی | شرایط پذیرش | زبان آموزشی | هزینه | نکات مهم |
| مدارس دولتی (ابتدایی، راهنمایی، متوسطه) | اقامت قانونی در فرانسه، تسلط به زبان فرانسه | فرانسوی | رایگان | تحصیل اجباری تا پایان متوسطه |
| کارشناسی | مدرک دیپلم، مدرک زبان فرانسه B2، معدل بالا (معمولاً ۱۴ به بالا)، در برخی موارد آزمون ورودی | فرانسوی یا انگلیسی (با هزینه) |
رایگان در دانشگاه‌های دولتی | امکان بورسیه برای پوشش هزینه‌های زندگی |
| کارشناسی ارشد | مدرک کارشناسی مرتبط، مدرک زبان فرانسه B2، معدل بالا، نامه انگیزه‌نامه، رزومه تحصیلی، در برخی موارد مصاحبه | فرانسوی یا انگلیسی (با هزینه) |
رایگان در دانشگاه‌های دولتی | امکان تخصص‌یابی در رشته‌های مختلف |
| دکتری | مدرک کارشناسی ارشد مرتبط، مدرک زبان فرانسه C1 یا آیلتس ۷، رزومه تحصیلی قوی، طرح پژوهشی، یافتن استاد راهنما | فرانسوی | رایگان | ماهیت پژوهشی، امکان همکاری با مراکز تحقیقاتی |
بررسی بهترین دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی فرانسه
فرانسه به عنوان یکی از پیشگامان علم و دانش در جهان، میزبان دانشگاه‌های بسیار معتبر و باسابقه‌ای است. این دانشگاه‌ها در رتبه‌بندی‌های جهانی همواره جایگاه بالایی را به خود اختصاص می‌دهند. دانشگاه‌هایی مانند سوربن، پلی‌تکنیک و ساینس‌پو پاریس از جمله شناخته‌شده‌ترین دانشگاه‌های فرانسه هستند که در زمینه‌های مختلفی از جمله علوم انسانی، علوم مهندسی، علوم اجتماعی و سیاسی فعالیت می‌کنند. تحصیل در دانشگاه‌های فرانسه به دلیل کیفیت بالای آموزش، امکانات پژوهشی پیشرفته و محیط علمی پویا، برای دانشجویان بین‌المللی بسیار جذاب است. همچنین، بسیاری از این دانشگاه‌ها به زبان انگلیسی نیز دوره‌های تحصیلی ارائه می‌دهند که فرصت تحصیل را برای دانشجویانی که به زبان فرانسه مسلط نیستند فراهم می‌کند.
جدول بهترین دانشگاه های فرانسه و زمینه های تحصیلی آنها به صورت زیر است:
| نام دانشگاه | زمینه های تحصیلی | توضیحات |
| PSL Research University Paris | علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، علوم پزشکی، هنر | دانشگاهی جامع با تمرکز بر تحقیقات و نوآوری |
| Ecole Polytechnique | علوم و مهندسی | یکی از معتبرترین دانشگاه‌های فنی در جهان |
| Sorbonne University | علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، علوم پزشکی، هنر | قدیمی‌ترین و بزرگترین دانشگاه فرانسه |
| Université Paris-Saclay | علوم مهندسی و علوم انسانی | دانشگاهی جوان و پویا با تمرکز بر تحقیقات بین‌رشته‌ای |
| Institut Polytechnique de Paris | علوم فنی، فیزیک، ریاضیات، اقتصاد و علوم اجتماعی | موسسه‌ای با سابقه طولانی در آموزش مهندسی |
| École Normale Supérieure de Lyon | علوم انسانی، علوم زیستی، مهندسی، علوم اجتماعی و ریاضیات | دانشگاهی با سطح علمی بسیار بالا و انتخابی |
| Ecole des Ponts ParisTech | ریاضیات، فیزیک و اقتصاد | دانشگاهی با تمرکز بر مهندسی عمران و حمل و نقل |
| Sciences Po Paris | علوم سیاسی، اقتصاد، جامعه‌شناسی | دانشگاهی معتبر در زمینه علوم اجتماعی و سیاسی |
فرصت های تحصیلی برای کودکان ایرانی و مهاجرین
یکی از بهترین گزینه‌ها برای کودکان ایرانی که به زبان فرانسه مسلط نیستند، تحصیل در مدارس بین‌المللی است. این مدارس برنامه‌های آموزشی متنوعی را به زبان‌های مختلف از جمله انگلیسی، آلمانی و اسپانیایی ارائه می‌دهند. در این مدارس، دانش‌آموزان علاوه بر یادگیری زبان فرانسه، می‌توانند به زبان مادری خود نیز دروس را دنبال کنند.
با گذر زمان، متاسفانه از تعداد مدارس ایرانی در فرانسه کاسته شده است و در حال حاضر، دبستان سعدی پاریس به عنوان تنها گزینه قابل توجه برای دانش‌آموزان ایرانی در مقاطع ابتدایی شناخته می‌شود. این مدرسه دولتی که از سال 1387 تاسیس شده، با رویکردهای مختص به خود، به دختران و پسران ایرانی مقیم فرانسه خدمات آموزشی ارائه می‌دهد.
اگرچه دبستان سعدی پاریس با استقبال قابل توجهی از سوی جامعه ایرانی در فرانسه روبرو شده و از کیفیت آموزشی قابل قبولی برخوردار است، اما محدود بودن گزینه‌های موجود، می‌تواند برای خانواده‌هایی که از شرایط مدرسه رضایت کامل ندارند، چالش‌برانگیز باشد.
عدم وجود مدارس ایرانی دیگر در فرانسه، والدین را در انتخاب مدرسه با محدودیت مواجه کرده و این موضوع می‌تواند بر تصمیم‌گیری آنها تأثیرگذار باشد.
جمع بندی
در فرانسه، نظام آموزشی از مهدکودک تا دانشگاه بسیار منظم و با استانداردهای بسیار بالاست. سن شروع تحصیل رسمی در فرانسه ۶ سالگی است و دانش‌آموزان پس از گذراندن دوره ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان می‌توانند وارد دانشگاه شوند. البته امکان تحصیل در مدارس بین‌المللی و دوره‌های پیش‌دانشگاهی نیز برای دانش‌آموزان در سنین مختلف وجود دارد.
واتساپ
درخواست تماس