اقامت ترکیه: از معرفی تا مراحل درخواست

چرا اخذ اقامت ترکیه تا این اندازه محبوب شده است؟

ترکیه در سال‌های اخیر به یکی از جذاب‌ترین مقاصد برای زندگی، کـار و سرمایه‌گذاری تبدیل شده. اما در سال ۲۰۲۵، با اجرای قوانین جدید، روند دریافت اقامت کمی پیچیده‌تر و دقیق‌تر شده است.

در این راهنمای جامع، انواع مجـوزهای اقامت، مزایا و هزینه‌ها را بررسی می‌کنیم تا بتوانید با دیدی روشن و آگاهانه برای آینده خود تصمیم بگیرید.

در همین زمینه بخوانید: مهاجرت به ترکیه (بررسی کامل و به‌روزرسانی قوانین 2025)

اقامت ترکیه: در یک نگاه

اگر قصد دارید بیش از سه ماه در ترکیه بمانید، بـاید برای اجازه اقامت (İkamet) اقدام کنید. این مجوز رسمی، وضعیت قانونی شما را تضمین می‌کند و بسیار فراتر از یک ویزای ساده است.

تفاوت اقامت با ویزا:

1. معافیت ویزای ۹۰ روزه (برای ایرانیان): شما به عنوان شهروند ایران، می‌توانید بدون نیاز به ویزا، در هر دوره ۱۸۰ روزه تا سقف ۹۰ روز در ترکیه بمانید (منبع).
2. اجازه اقامت (İkamet): اگر می‌خواهید بیش از ۹۰ روز در ترکیه زندگی کنید (به دلیل تحصیل، کار یا سکونت)، داشتن اجازه اقامت الزامی است. این سند، مجوز قانونی شما برای زندگی طولانی‌مدت است.

اگر برای کار به ترکیه مهاجرت می‌کنید، به اجازه اقامت مجزا نیازی ندارید؛ زیرا اجازه کار (Work Permit) شما به‌طور خودکار به منزله اجازه اقامتتان نیز محسوب می‌شود.

برای دریافت اجازه اقامت، باید از طریق وبسایت رسمی اداره کل مدیریت مهاجرت (General Directorate of Migration Management) اقدام کنید.

شما باید درخواست خود را در زمانی ثبت کنید که ویزا یا مهلت ۹۰ روزه معافیت ویزای شما هنوز معتبر است.

حتما بخوانید: راهنمای کامل ویزای ترکیه در سال 2025

مزایای داشتن اجازه اقامت ترکیه

با دریافت Kimlik (کارت اقامت)، شما می‌توانید از مزایای قانونی متعددی برخوردار شوید که دسترسی به زندگی عادی در ترکیه را تسهیل می‌کند:

• زندگی و تحصیل در ترکیه
• باز کردن حساب بانکی و دریافت شماره مالیاتی
• خرید ملک و سرمایه‌گذاری
• تبدیل گواهینامه رانندگی خارجی خود به گواهینامه ترکی
• دسترسی به خدمات ضروری مانند مراقبت‌های بهداشتی و ثبت‌نام در برنامه‌های آموزشی
• در نهایت، برخورداری از اکثر مزایایی که شهروندان ترکیه از آن‌ها بهره‌مند هستند.

اگر قصد اقامت بلندمدت در ترکیه را دارید، همین حالا برنامه ریزی برای دریافت اجازه اقامت خود را آغاز کنید.

انواع اقامت ترکیه

ترکیه، بر اساس هدف شما از اقامت، مجوزهای مختلفی ارائه می‌دهد. انتخاب مجوز صحیح نه تنها شما را از نظر قانونی ایمن می‌کند، بلکه مزایای شما را در این کشور به حداکثر می‌رساند.

چه کسانی به اجازه اقامت نیاز دارند؟

این الزام قانونی شامل گروه‌های زیر می‌شود:

1. گردشگران طولانی‌مدت: کسانی که قصد اقامت بیش از سه ماه توریستی دارند.
2. دانشجویان: افرادی که در مؤسسات آموزشی ترکیه ثبت‌نام کرده‌اند.
3. شاغلین و کارآفرینان: خارجیانی که قصد کار (اگرچه مجوز کار به تنهایی کافی است) یا فعالیت تجاری دارند.
4. مالکان ملک: افرادی که با خرید ملک در ترکیه زندگی می‌کنند.
5. خانواده‌ها: اعضای خانواده‌ای که به خویشاوندان شهروند یا مقیم ترکیه می‌پیوندند (اجازه اقامت خانوادگی).
6. درمان طولانی‌مدت: کسانی که برای دریافت خدمات پزشکی طولانی‌مدت به ترکیه آمده‌اند.
7. متقاضیان حمایت بشردوستانه: افرادی که تحت حمایت‌های بین‌المللی قرار دارند.

درک نوع اقامت مناسب برای شما (مانند کوتاه‌مدت، دانشجویی، خانوادگی یا مالکیت ملک) گام اول برای انطباق موفق با قوانین مهاجرت ترکیه است.

کارت کیملیک ترکیه (Kimlik)

کارت کیملیک (Kimlik Kartı) در ترکیه، به معنای سند هویتی رسمی است. هنگامی که یک شهروند خارجی اجازه اقامت (İkamet İzni) ترکیه را دریافت می‌کند، به او یک کارت فیزیکی صادر می‌شود که به عنوان کارت اقامت یا کارت کیملیک خارجی شناخته می‌شود.

به عبارت ساده: کارت کیملیک خارجی، همان مدرک فیزیکی اجازه اقامت شماست.

کارت کیملیک یک سند هوشمند شبیه کارت ملی است که حاوی اطلاعات حیاتی شماست:

• شماره شناسایی خارجی (Yabancı Kimlik Numarası): یک شماره ۱۱ رقمی منحصربه‌فرد که معادل کد ملی برای خارجی‌هاست و برای تمام امور اداری، مالی و بانکی شما در ترکیه ضروری است.
• نوع و مدت اعتبار اقامت: مشخص می‌کند که اقامت شما از چه نوعی است (توریستی، کاری، دانشجویی و…) و تا چه تاریخی اعتبار دارد.
• اطلاعات شخصی: نام، نام خانوادگی، ملیت و تاریخ تولد شما.

انواع کیملیک (انواع مجوزهای اقامت)

کارت کیملیک بر اساس نوع اقامتی که به شما اعطا شده، صادر می‌شود. انواع اصلی آن عبارتند از:

1. کیملیک موقت (کوتاه‌مدت)
2. کیملیک تحصیلی (Student)
3. کیملیک خانوادگی (Family)
4. کیملیک کاری (Work Permit)
5. کیملیک دائم (Uzun Dönem)

اقامت توریستی ترکیه: مروری بر قوانین 2025

اجازه اقامت کوتاه‌مدت (Kısa Dönem İkamet İzni)، مجوزی ایده‌آل برای خارجیانی است که قصد دارند به دلایل مختلف (گردشگری طولانی، خرید ملک، یا فعالیت تجاری) بیش از ۹۰ روز در ترکیه بمانند.

در سال‌های اخیر، قوانین مربوط به این نوع اقامت، به‌ویژه برای تمدید اقامت توریستی، سختگیرانه‌تر شده است. با این حال، اقامت کوتاه‌مدت هنوز کاربردهای فراوانی دارد و می‌تواند تا سقف دو سال تمدید شود (به استثنای موارد سرمایه‌گذاری که تا پنج سال است).

مدارک ضروری (عمومی):

• ارائه اطلاعات و مدارک پشتیبان درباره دلیل اقامت در ترکیه.
• ارائه گواهی عدم سوء پیشینه (در صورت درخواست).
• اثبات سکونت در شرایطی که با استانداردهای عمومی بهداشت و ایمنی مطابقت داشته باشد.
• ارائه اطلاعات آدرس دقیق اقامت در ترکیه.

موارد استفاده رایج برای اقامت کوتاه‌مدت

اقامت کوتاه‌مدت شامل دوازده هدف قانونی است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

هدف اقامت	مدت اعتبار (معمولاً تا ۲ سال)	نکات کلیدی
مالکیت ملک	تا ۲ سال (قابل تمدید)	ملک مورد نظر باید مسکونی و صرفاً برای سکونت استفاده شود
گردشگری (توریستی)	متغیر	فرد باید بیانیه برنامه سفر (محل اقامت و مدت) خود را ارائه دهد. تمدید این نوع اقامت برای دومین بار، بسیار دشوار شده است
سرمایه‌گذاری	حداکثر ۵ سال	برای خارجیانی که در محدوده تعیین شده توسط دولت سرمایه‌گذاری می‌کنند (حتی اگر کار نکنند). هدف، تسهیل اقامت برای حامیان اقتصاد ترکیه است
تحقیقات علمی	بر اساس طول پروژه	نیازمند ارائه مجوز از وزارتخانه‌های مرتبط یا دانشگاه‌ها یا ارائه بیانیه دقیق درباره موضوع تحقیق
درمان پزشکی	بر اساس مدت درمان	نیازمند پذیرش در بیمارستان دولتی یا خصوصی. همراهان فرد تحت درمان (حداکثر دو نفر)

اقامت کوتاه‌مدت در شرایط زیر رد، لغو یا تمدید نخواهد شد:

1. زوال شرایط اولیه: اگر فرد یکی از شرایط لازم را از دست بدهد.
2. استفاده غیرهدفمند: اثبات شود که فرد از مجوز توریستی برای اهدافی غیر از آنچه تعیین شده (مانند کار غیرقانونی) استفاده کرده است.
3. سوابق قضایی: وجود تصمیم اخراج یا ممنوعیت ورود به ترکیه.

به دلیل محدودیت‌های اخیر، اتکا به اقامت توریستی محض برای زندگی طولانی‌مدت در ترکیه، یک ریسک محسوب می‌شود و بهتر است برای تمدید، هدف خود را به اقامت ملکی، دانشجویی یا کاری تغییر دهید.

اقامت ترکیه از طریق خرید ملک

اقامت از طریق ملک یکی از محبوب‌ترین و مطمئن‌ترین مسیرها برای زندگی طولانی‌مدت در ترکیه است. این مسیر به دو شیوه اجاره (اقامت کوتاه‌مدت) و خرید (اقامت ملکی) امکان‌پذیر است.

اقامت با اجاره‌نامه محضری (مسیر اقامت توریستی)

ارائه اجاره‌نامه، یکی از مدارک ضروری برای دریافت اقامت کوتاه‌مدت توریستی است. اجاره‌نامه باید رسمی بوده و در دفتر اسناد رسمی (نوتر/Noter) تأیید شده باشد. این اقامت معمولاً برای ۱ سال صادر می‌شود.

تمدید اقامت توریستی (که اجاره‌نامه مدرک اصلی آن است)، به ویژه برای بار دوم، در سال‌های اخیر بسیار سختگیرانه شده و در بسیاری از مناطق با تراکم جمعیت بالا محدود یا ممنوع شده است.

اقامت از طریق خرید ملک (اقامت ملکی)

این نوع اقامت، زیرمجموعه اقامت کوتاه‌مدت محسوب می‌شود، اما به دلیل پشتوانه ملکی، اعتبار بالاتری نسبت به اقامت توریستی دارد.

معمولاً در هر بار برای دو سال صادر می‌شود و تا زمانی که ملک به نام شماست، قابل تمدید است.

شرایط و حداقل ارزش خرید ملک:

هدف	حداقل ارزش خرید ملک	نکات کلیدی
دریافت اجازه اقامت (İkamet)	۲۰۰,۰۰۰ دلار آمریکا	ملک خریداری شده حتماً باید مسکونی و صرفاً جهت سکونت شخصی استفاده شود. توجه داشته باشید که قوانین مربوط به مناطق ممنوعه (مناطق دارای تراکم بالای خارجی) در مورد آدرس ملک نیز صدق می‌کند
دریافت تابعیت (شهروندی)	۴۰۰,۰۰۰ دلار آمریکا	برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که قصد دارند مستقیماً شهروندی ترکیه را دریافت کنند، حداقل ارزش سرمایه‌گذاری ملکی باید ۴۰۰,۰۰۰ دلار آمریکا

بنابراین، اگر هدف شما صرفاً اقامت قانونی و طولانی‌مدت است، با سرمایه‌گذاری حداقل ۲۰۰,۰۰۰ دلار می‌توانید این مجوز را دریافت کنید. اما برای رسیدن به مرحله شهروندی، باید حداقل ارزش ملک دو برابر باشد.

تمکن مالی و حساب بانکی

برای درخواست هر نوع اقامت (چه با اجاره یا خرید ملک)، باید ثابت کنید که توانایی مالی لازم برای زندگی در ترکیه را دارید.

• تمکن مالی: ارائه گردش حساب بانکی برای اثبات این که شما بودجه کافی برای حمایت از خود و افراد تحت تکفل را دارید، الزامی است. این مبلغ به طور متغیر و به ازای هر ماه اقامت محاسبه می‌شود.
• حساب بانکی: برای واریز مبلغ تمکن مالی (در صورت نیاز) و انجام امور مالی در ترکیه، باز کردن یک حساب بانکی پس از ورود ضروری است.

اقامت خانوادگی و ازدواج

اجازه اقامت خانوادگی (Aile İkamet İzni)، مجوزی مهم برای الحاق به خانواده در ترکیه است.

این مجوز به همسران، فرزندان زیر سن قانونی (زیر ۱۸ سال) و سایر اعضای وابسته، اعطا می‌شود تا بتوانند به صورت قانونی به حامی خود (Sponsor) که شهروند یا مقیم قانونی ترکیه است، بپیوندند.

چه کسانی واجد شرایط درخواست هستند؟

شما می‌توانید برای این نوع اقامت اقدام کنید اگر نسبت خانوادگی با یک فرد حامی داشته باشید. حامی می‌تواند:

شهروند ترکیه باشد یا تبعه خارجی باشد که دارای هر نوع مجوز اقامت معتبر، پناهندگی یا حمایت فرعی است.

افراد واجد شرایط:

• همسر خارجی حامی (در صورت چندهمسری، فقط یک همسر می‌تواند اقامت بگیرد)
• فرزندان زیر ۱۸ سال حامی یا همسر او
• فرزندان وابسته (بالای ۱۸ سال اما وابسته مالی) حامی یا همسر او

شرایط کلیدی برای دریافت مجوز

برای دریافت این مجوز که حداکثر تا ۳ سال اعتبار دارد، هم حامی و هم متقاضی باید شرایط مالی و قانونی زیر را احراز کنند:

شرایط حامی (Sponsor)	شرایط متقاضی (Foreign Applicant)
درآمد ماهانه حامی باید در مجموع از حداقل دستمزد (Minimum Wage) کمتر نباشد و برای هر عضو خانواده کمتر از یک‌سوم حداقل دستمزد نباشد	تأیید قصد یا واقعیت زندگی مشترک با حامی
حداقل یک سال با اجازه اقامت در ترکیه اقامت داشته و آدرس او در سیستم ثبت شده باشد	هر دو باید بالای ۱۸ سال سن داشته باشند
داشتن بیمه سلامت معتبر که تمام اعضای خانواده را پوشش دهد	در صورت حضانت مشترک، رضایت والد دیگر که در خارج از کشور زندگی می‌کند، لازم است
ارائه گواهی عدم محکومیت به جرمی علیه خانواده در طول پنج سال گذشته	عدم ازدواج با هدف صوری دریافت اقامت

تغییر وضعیت پس از جدایی یا بلوغ

اقامت خانوادگی می‌تواند در شرایط خاص به اقامت کوتاه‌مدت تغییر یابد تا وضعیت قانونی فرد حفظ شود:

1. طلاق: اگر همسر خارجیِ شهروند ترکیه حداقل سه سال با اقامت خانوادگی زندگی کرده باشد (در صورت اثبات قربانی خشونت خانگی بودن، شرط سه ساله حذف می‌شود).
2. فوت حامی: در صورت فوت فرد حامی، همسر می‌تواند درخواست اقامت کوتاه‌مدت دهد.
3. رسیدن به ۱۸ سالگی: اگر فرد خارجی که به ۱۸ سال رسیده، حداقل سه سال با اقامت خانوادگی در ترکیه زندگی کرده باشد.

اقامت کاری ترکیه

اگر قصد دارید مهارت‌ها و تخصص خود را به بازار کار پررونق ترکیه بیاورید، کلید اصلی شما مجوز کار (Çalışma İzni) است. 

خبر خوب این است که این مجوز، به طور خودکار به منزله اجازه اقامت (İkamet) شما نیز محسوب می‌شود و شما را از فرآیند جداگانه اقامت معاف می‌کند.

در ترکیه، فرآیند درخواست مجوز کار یک فرایند کارفرما محور است. به این معنی که شما نمی‌توانید مستقیماً اقدام کنید؛ بلکه: کارفرمای ترک شما باید درخواست را به نمایندگی از شما به وزارت خانواده، کار و خدمات اجتماعی ارائه دهد.

همچنین، کارفرما باید ثابت کند که نیاز به تخصص شما دارد و در بازار داخلی، نیروی کار ترک مشابهی برای آن موقعیت وجود ندارد.

شرایط کلیدی برای کارگران خارجی و کارفرمایان

برای تایید موفقیت‌آمیز مجوز، هر دو طرف باید شرایط خاصی را احراز کنند:

شرایط کارفرما (شرکت میزبان)	شرایط شما
شرکت باید دارای حداقل سرمایه ثبت‌شده یا گردش مالی لازم برای استخدام نیروی کار خارجی باشد	داشتن سوابق تحصیلی و مدارک فنی مرتبط با شغل مورد تقاضا
شرکت نباید بدهی معوقه مالیاتی یا تامین اجتماعی داشته باشد	داشتن قرارداد رسمی (حداقل یک ساله) با کارفرما

اقامت بلند مدت ترکیه: کلید زندگی نامحدود

اجازه اقامت طولانی‌مدت (Uzun Dönem İkamet İzni)، معادل اقامت دائم در ترکیه است که به شما اجازه می‌دهد به صورت نامحدود در این کشور زندگی کنید. این مجوز برای کسانی صادر می‌شود که به طور قانونی و با ثبات، جامعه ترکیه را برای زندگی انتخاب کرده‌اند.

شرایط کلیدی برای دریافت اقامت دائم

برای واجد شرایط بودن و دریافت این مجوز نامحدود، باید این الزامات کلیدی را برآورده کنید:

1. اقامت متوالی (حداقل ۸ سال): شما باید حداقل ۸ سال متوالی با مجوز اقامت معتبر در ترکیه زندگی کرده باشید (نیمی از مدت اقامت دانشجویی در این محاسبه لحاظ می‌شود، اما تمام مدت سایر انواع اقامت‌ها محاسبه می‌گردد).
2. عدم دریافت کمک اجتماعی: در طول سه سال گذشته هیچ‌گونه کمک مالی اجتماعی از دولت ترکیه دریافت نکرده باشید.
3. تمکن مالی و بیمه: داشتن درآمد کافی و باثبات برای تأمین هزینه‌های زندگی خود و خانواده (در صورت وجود) و همچنین تحت پوشش یک بیمه درمانی معتبر باشید.
4. عدم تهدید: تهدیدی برای نظم عمومی یا امنیت عمومی کشور نباشید.

مزایای اقامت بلندمدت در مقابل اقامت موقت

• اعتبار نامحدود: برخلاف اقامت‌های کوتاه‌مدت که باید هر ۱ یا ۲ سال تمدید شوند، اقامت طولانی‌مدت دارای اعتبار نامحدود است و نگرانی شما را بابت تمدیدهای مکرر برطرف می‌کند.
• حقوق برابر: شما از اکثر حقوق شهروندان ترکیه برخوردار می‌شوید، از جمله حقوق کار، تحصیل و سرمایه‌گذاری بدون محدودیت.

تفاوت با تابعیت ترکیه (شهروندی)

اگرچه اقامت طولانی‌مدت به اقامت دائم شبیه است، اما شما را شهروند ترکیه نمی‌کند و چند حق همچنان منحصراً در اختیار شهروندان باقی می‌ماند:

اقامت بلند مدت	تابعیت (شهروندی)
نداشتن حق رای و انتخاب شدن	داشتن حق رای و شرکت در انتخابات
نداشتن حق ورود به خدمات عمومی (استخدام دولتی)	داشتن حق ورود به خدمات عمومی
معافیت نداشتن از عوارض گمرکی در هنگام واردات وسایل نقلیه	معافیت از برخی عوارض گمرکی
عدم نیاز به خدمت سربازی اجباری	خدمت سربازی اجباری (برای مردان)

احتمال ابطال اقامت توسط دولت

اقامت بلند مدت نامحدود است، اما در دو صورت کلیدی ممکن است توسط استانداری‌ها لغو شود (ابطال اقامت):

1. تهدید امنیت عمومی: فرد تهدیدی جدی برای امنیت عمومی یا نظم عمومی ایجاد کند.
2. اقامت طولانی خارج از کشور: فرد به دلایلی غیر از سلامت، آموزش یا خدمت عمومی، بیش از یک سال متوالی خارج از ترکیه اقامت داشته باشد.

اگر اقامت شما به این دلایل لغو شود، می‌توانید مجدداً از طریق کنسولگری‌ها یا اداره مهاجرت برای بازگرداندن وضعیت خود درخواست دهید و در این درخواست مجدد، شرط اقامت ۸ ساله مجدد الزامی نیست.

اقامت تحصیلی ترکیه

اگر قصد تحصیل در هر مقطعی (ابتدایی تا دکترا) در ترکیه را دارید، باید برای اجازه اقامت دانشجویی (Öğrenci İkamet İzni) اقدام کنید. این مجوز برای تمام دوره تحصیلی شما صادر می‌شود و مزایای متعددی دارد.

پس از ثبت‌نام در دانشگاه، باید از طریق وب‌سایت رسمی اداره مهاجرت، برای تعیین وقت (راندوو) اقدام کنید و مدارک لازم را تحویل دهید (معمولا این کار را دانشگاه برای شما انجام می‌دهد).

مدت اقامت شما کاملاً با طول دوره آموزشی شما (اعم از کاردانی، کارشناسی یا دکترا) مطابقت خواهد داشت.

مدارک مورد نیاز:

• مدارک هدف اقامت: تاییدیه ثبت‌نام یا نامه پذیرش رسمی از مؤسسه آموزشی ترکیه.
• بیمه سلامت: می‌توانید ظرف سه ماه از تاریخ پذیرش، برای بیمه سلامت عمومی (SGK) درخواست دهید. در غیر این صورت، باید بیمه سلامت خصوصی تهیه کنید.
• آدرس سکونت: ارائه اطلاعات دقیق آدرس اقامت در ترکیه.

اجازه کار و مزایای اقامت دانشجویی

دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا می‌توانند با اخذ اجازه کار از وزارت کار و تأمین اجتماعی، در ترکیه کار کنند.

دانشجویان کاردانی و کارشناسی، تنها پس از اتمام سال اول تحصیل مجاز به درخواست اجازه کار هستند. این مجوز به شما اجازه می‌دهد از نظر قانونی مشغول به کار پاره‌وقت شوید.

اقامت برای خانواده دانشجو

اجازه اقامت دانشجویی به خودی خود هیچ حقی برای والدین یا سایر بستگان دانشجو ایجاد نمی‌کند.

اما، اگر دانشجو در مقاطع آموزش عالی تحصیل کند، می‌تواند به عنوان حامی مالی (Sponsor)، همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال خود را برای دریافت اقامت خانوادگی حمایت کند.

دلایل لغو یا عدم تمدید

توجه داشته باشید که اقامت دانشجویی در موارد زیر با خطر لغو مواجه است:

• عدم ادامه تحصیل: ارائه شواهد مبنی بر عدم ادامه تحصیل (مانند غیبت‌های طولانی یا نمرات ضعیف).
• استفاده غیرهدفمند: تشخیص اینکه از این اقامت برای هدفی غیر از تحصیل (مثل کار تمام‌وقت غیرمجاز) استفاده شده است.
• مشکلات قانونی: وجود تصمیم اخراج یا ممنوعیت ورود به ترکیه برای دانشجو.

مراحل دریافت اقامت ترکیه

دریافت اجازه اقامت (İkamet) در ترکیه یک فرآیند ساختارمند است که باید تحت نظارت اداره مهاجرت (DGMM) انجام شود. چه برای اولین بار اقدام می‌کنید و چه قصد تمدید دارید، باید این مراحل را دنبال کنید:

مرحله اول: ثبت‌نام آنلاین و تعیین وقت

1. ورود به سامانه: ابتدا به پورتال رسمی اِ-اقامت (e-ikamet) مراجعه کنید و فرم درخواست آنلاین را با جزئیات کامل و اطلاعات سفر خود تکمیل نمایید.
2. تعیین هدف: در این مرحله باید نوع مناسب اقامت خود را مشخص کنید (مانند توریستی، دانشجویی، مالکیت ملک یا خانوادگی).
3. دریافت راندوو: سیستم به طور خودکار، وقت ملاقات حضوری شما (راندوو) را در نزدیک‌ترین دفتر اداره مهاجرت (Göç İdaresi) تنظیم می‌کند.

مرحله دوم: آماده‌سازی و مراجعه حضوری

• گذرنامه معتبر و کپی‌های محضری.
• بیمه درمانی معتبر برای کل مدت اقامت مورد نظر شما.
• اثبات محل اقامت: مدارکی مانند قرارداد اجاره یا سند مالکیت (تاکید بر اینکه آدرس شما در سیستم ثبت شده باشد).
• اثبات تمکن مالی: ارائه گردش حساب بانکی یا مدارکی که نشان دهد شما درآمدی با ثبات برای حمایت از خود در ترکیه دارید.
• مدارک خاص: هرگونه گواهی یا مدرکی که دلیل خاص اقامت شما را اثبات کند (مثل گواهی ثبت‌نام دانشگاه).

مرحله سوم: مصاحبه و صدور کارت

1. مراجعه حضوری: در زمان مقرر راندوو، با در دست داشتن اصل و کپی تمام مدارک، و همچنین نسخه پرینت‌شده فرم آنلاین و برگه وقت ملاقات، به دفتر مهاجرت مراجعه کنید. در این جلسه، اطلاعات بیومتریک شما نیز ثبت می‌شود.
2. پیگیری و انتظار: پس از تایید نهایی، کارت اجازه اقامت شما (Kimlik) معمولاً به آدرس ثبت شده شما پست می‌شود. در این فاصله، می‌توانید از گواهی ثبت‌نام موقت خود به عنوان مدرک اقامت قانونی استفاده کنید.

هزینه های اقامت ترکیه

هزینه‌های مربوط به اخذ اجازه اقامت (İkamet) در ترکیه از چند بخش ثابت و متغیر تشکیل شده است. توجه داشته باشید که تمام پرداخت‌های دولتی معمولاً به لیر ترکیه (TL) و در بانک‌های تعیین‌شده یا دفاتر اداره مهاجرت (DGMM) انجام می‌شود.

بخش هزینه	هزینه تخمینی (دلار آمریکا)	توضیحات
هزینه درخواست (Application Fee)	$۸۰ – $۱۵۰	بسته به ملیت متقاضی متغیر است
هزینه کارت اقامت (Residence Permit Card Fee)	$۲۰ – $۲۵	یک هزینه دولتی ثابت است
بیمه سلامت	$۵۰ – $۱۵۰ در سال	بسته به سن متقاضی و شرکت بیمه
ترجمه و تایید اسناد (نوتر)	$۳۰ – $۱۰۰	برای اسنادی مانند گذرنامه و گواهی‌ها
گواهی ثبت مالیاتی	$۱۰ – $۱۵	تقریباً در اکثر موارد لازم است
عکس بیومتریک	$۵ – $۱۰	چهار قطعه عکس با استاندارد ICAO
هزینه پیک	$۵ – $۱۵	برای تحویل کارت اقامت به آدرس ثبت‌شده
کل هزینه تخمینی	$۲۰۰ – $۵۰۰	شامل هزینه‌های اجباری و اختیاری فرآیند

نکات مهم مالی

• ذخیره رسیدها: حتماً تمام رسیدهای پرداخت دولتی (به‌ویژه هزینه‌های کارت و درخواست) را نزد خود نگه دارید و آن‌ها را به عنوان بخشی از مدارک درخواست اقامت ارائه دهید.
• پرداخت به لیر: نرخ‌های دلاری فقط تخمینی هستند؛ پرداخت‌های نهایی باید با نرخ روز و به لیر ترکیه انجام شود.
• هزینه‌های جانبی: هزینه‌های اضافی ممکن است برای افراد وابسته (خانواده)، فرآیندهای تمدید یا در صورت نیاز به مدارک خاص اعمال شود.
• گواهی مالیاتی: دریافت گواهی ثبت مالیاتی (Vergi Numarası) نیز که تقریباً در تمام مراحل اداری لازم است.

تمدید و تبدیل نوع اقامت در ترکیه

اگر قصد دارید پس از پایان اعتبار مجوز فعلی خود همچنان در ترکیه بمانید، باید برای تمدید یا تغییر نوع اقامت خود اقدام کنید.

برای تمدید مجوز خود، بسیار مهم است که درخواست را حداکثر تا آخرین روز اعتبار اقامت فعلی خود ثبت کنید؛ هرچند توصیه می‌شود این کار را ۶۰ روز قبل از انقضا انجام دهید.

مراحل تمدید:

1. فرم آنلاین: فرم تمدید را از طریق سیستم رسمی اِ-اقامت (e-ikamet) اداره مهاجرت تکمیل کنید.
2. آماده‌سازی مدارک به‌روز: مدارک خود را برای دوره جدید آماده کنید: گذرنامه معتبر، بیمه درمانی جدید، اثبات تمکن مالی و سند به‌روز محل اقامت (مانند قرارداد اجاره جدید).
3. راندوو و تحویل: وقت ملاقات حضوری (راندوو) خود را تنظیم کرده و مدارک را در دفتر اداره مهاجرت تحویل دهید.

اگر درخواست خود را به موقع ثبت کرده باشید، در تمام طول دوره پردازش درخواست، اقامت شما قانونی محسوب می‌شود. حتماً برگه ثبت‌نام خود را به عنوان مدرک قانونی بودن وضعیت خود نزدتان نگه دارید.

تبدیل نوع اقامت و محدودیت‌ها

شما می‌توانید نوع اقامت خود را در ترکیه تغییر دهید، به‌خصوص اگر شرایط زندگی شما عوض شده باشد.

برای مثال؛ پس از اتمام تحصیل، می‌توانید اقامت دانشجویی خود را به اقامت کاری (با یافتن شغل و دریافت مجوز کار) یا اقامت ملکی (با خرید ملک) تبدیل کنید.

حتما توجه داشته باشید که؛ در حال حاضر، تمدید اقامت توریستی محض برای دومین بار بسیار سختگیرانه شده و در بسیاری از موارد رد می‌شود.

محدودیت‌ها و نکات قانونی

اقامت بیش از ۱۲۰ روز در سال در خارج از ترکیه (بدون دلایل موجه مانند تحصیل یا درمان) ممکن است باعث ابطال مجوز اقامت شما شود.

همچنین، مجوزهای اقامت در صورت عدم احراز مستمر شرایط اولیه (مانند از دست دادن تمکن مالی یا بیمه) یا نقض قوانین ترکیه، ممکن است توسط اداره مهاجرت لغو شوند.

دریافت شهروندی ترکیه

دریافت تابعیت یا شهروندی ترکیه (Türk Vatandaşlığı) بالاترین وضعیت قانونی است که یک تبعه خارجی می‌تواند کسب کند و به معنای اخذ پاسپورت ترکیه و برخورداری از تمام حقوق یک شهروند است.

تفاوت تابعیت (پاسپورت) و اقامت دائم (بلندمدت)

این دو وضعیت حقوقی با هم متفاوت بوده و اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند:

ویژگی	اقامت دائم (بلندمدت – Uzun Dönem İkamet İzni)	تابعیت ترکیه (Türk Vatandaşlığı)
سند هویتی	کارت اقامت (Kimlik) نامحدود	پاسپورت ترکیه (سند شهروندی)
الزام زمانی	حداقل ۸ سال اقامت قانونی و مستمر	حداقل ۵ سال اقامت (برای مسیر اقامت) یا ۳ سال ازدواج
حق رأی	ندارد	دارد
خدمت سربازی	ندارد	اجباری است (برای مردان)
مشاغل دولتی	ندارد (عدم اجازه ورود به خدمات عمومی)	دارد (حق استخدام دولتی)
سرمایه‌گذاری	۲۰۰ هزار دلار (برای اقامت ملکی)	۴۰۰ هزار دلار (برای تابعیت از طریق خرید ملک)

اقامت دائم به شما حق زندگی دائمی در ترکیه را می‌دهد، اما تابعیت به شما تمام حقوق و تعهدات یک شهروند کامل را اعطا کرده و مهم‌ترین سند آن، پاسپورت ترکیه است.

چالش‌ها و هشدارهای قانونی اقامت ترکیه

دریافت اقامت ترکیه با وجود مزایای فراوان، خالی از چالش‌ها و هشدارهای قانونی نیست. قوانین جدید به طور فزاینده‌ای سخت‌گیرانه شده‌اند و رعایت دقیق آن‌ها ضروری است.

• اقامت صوری: یکی از بزرگ‌ترین خطرات، اقدام برای اقامت با ارائه مدارک یا دلایل صوری است (مثل اجاره‌نامه‌ای که هرگز در آن زندگی نمی‌کنید، یا ازدواج صوری). اداره مهاجرت (DGMM) به شدت بر این موارد نظارت دارد و در صورت اثبات صوری بودن، اجازه اقامت شما بلافاصله لغو شده و شما مشمول ممنوعیت ورود طولانی‌مدت (Deportation) به ترکیه خواهید شد.
• جعل مدارک: استفاده از اسناد جعلی، از جمله گواهی‌های بانکی غیر واقعی، منجر به لغو اقامت، پیگرد قانونی شدید و ممنوعیت دائمی ورود به ترکیه می‌شود.
• ممنوعیت تمدید توریستی: تمدید اقامت توریستی محض برای بار دوم یا سوم بسیار سخت شده و در بسیاری از موارد رد می‌شود. دولت ترکیه انتظار دارد متقاضی، دلیل موجه‌تر و قوی‌تری برای اقامت بلند مدت ارائه دهد (مانند کار، تحصیل یا مالکیت ملک).
• محدودیت مناطق (Menzil Kısıtlaması): اقامت در محله‌ها و مناطق خاصی که تراکم جمعیت خارجی بالایی دارند، برای ثبت اقامت جدید یا تغییر آدرس ممنوع شده است. اگر ملک اجاره‌ای یا خریداری‌شده شما در این مناطق باشد، درخواست اقامت شما رد خواهد شد.

جمع‌بندی و پیشنهاد نهایی

انتخاب مسیر مهاجرت به ترکیه باید بر اساس هدف نهایی شما از اقامت (کوتاه‌مدت، کاری، دائم) و توان مالی شما انجام شود. قوانین مهاجرت در سال‌های اخیر سخت‌تر شده‌اند، بنابراین انتخاب هدف مشخص از ابتدا حیاتی است.

هدف اصلی شما	مسیر پیشنهادی	ملاحظات مالی و قانونی
اقامت کوتاه‌مدت (تفریح/مقدمات)	اجاره ملک (اقامت توریستی)	بسیار پرریسک برای تمدید دوم. توصیه می‌شود حتماً به اقامت ملکی یا کاری تبدیل شود
زندگی طولانی‌مدت و با ثبات	خرید ملک (حداقل $۲۰۰,۰۰۰)	شامل حداقل ارزش جدید ($۲۰۰,۰۰۰) و اعتبار بسیار بالاتری دارد
کسب درآمد و زندگی حرفه‌ای	اقامت کاری (Çalışma İzni)	بهترین و مطمئن‌ترین مسیر؛ مجوز کار به منزله اقامت شماست و پس از ۸ سال به اقامت دائم منجر می‌شود
تحصیل و توسعه علمی	اقامت دانشجویی (Öğrenci İkamet)	اقامت برای طول دوره تحصیل؛ پس از فارغ‌التحصیلی باید به اقامت کاری یا ملکی تبدیل شود
دریافت پاسپورت ترکیه	سرمایه‌گذاری (حداقل $۴۰۰,۰۰۰)	سریع‌ترین راه از طریق خرید ملک با حداقل ۴۰۰ هزار دلار یا واریز ۵۰۰ هزار دلار در بانک

پیشنهادهایی برای افزایش شانس موفقیت شما

1. شفافیت هدف: هرگز از دلایل یا مدارک صوری استفاده نکنید. اداره مهاجرت (DGMM) انتظار دارد دلیل روشنی برای اقامت شما وجود داشته باشد.
2. بیمه درمانی کامل: مطمئن شوید که بیمه درمانی شما تمام دوره اقامت مورد درخواست را پوشش می‌دهد.
3. رعایت مهلت‌ها: درخواست‌های تمدید خود را حتماً در مهلت قانونی (ترجیحاً ۶۰ روز قبل از انقضا) ثبت کنید.
4. اهمیت آدرس: اطمینان حاصل کنید که آدرس اقامت شما در یک منطقه ممنوعه (مناطق با تراکم بالای خارجی) قرار نگرفته باشد و در سیستم ثبت نفوس (Nüfus) ثبت شده باشد.

سوالات متداول درباره اقامت ترکیه